Hoe snel kan een sluipend proces gaan?
Columns | Door Charles Groenhuijsen
Geplaatst: 02-06-2016
 Ik rijd vaak op de rondwegen van Amsterdam. Vele jaren valt het je amper op. Je denkt er niet over na. Maar dan opeens wel. De kolossale blokken die je langs de weg ziet staan: kantoren en woningen. Dat was zo vanzelfsprekend. Bij zo’n grote stad bouw je immers geen kleine kantoren of gezellige plattelandswijkjes. De behoefte aan kantoren en huizen is enorm. Dus denk je alleen aan grootschalige projecten.
Voorbij die tijd! Nu kijk je met verbijstering naar de Bijlmer en het megalomane kantoor van KPMG. De talloze vierkante blokken langs de A10 richting Zaanstad. Zelf kijk ik met twijfel naar de Zuidas. Daar verrijzen nog steeds betonkolossen. Hebben we daar over tien jaar geweldige spijt van?Stel dat we de Bijlmermeer opnieuw mochten inrichten. Geen woonmonsters met honderden flats in één gebouw. Nee, meer menselijke maat. Zouden dan alle sociale problemen in die Bijlmermeer de afgelopen veertig jaar kleiner geweest zijn? Minder criminaliteit. Meer veiligheid. Meer sociale controle. Hoe hard zou de architect worden uitgelachen die nu met het ontwerp komt zoals van het KPMG hoofdkantoor?
Uitdagend om over na te denken. Eén ding lijkt me zeker. Die nieuwe aanpak heeft als kernbegrip: kleiner, véél kleiner. Nog een voorbeeld: In ons denken over energie zitten we midden in een transitie. Niemand bestrijdt dat meer. Ook daar geldt: kleinschalig graag! Ik vind het fascinerend om te zien hoe ons denken daarover verandert. Ga voor de grap eens naar Google Afbeeldingen en tik ‘toekomst van energie’ in. Dan krijg je heus geen plaatjes van mega-energiecentrales, schoorstenen en meteropnemers.. Het is groen wat de klok slaat: zon- en windenergie, futuristische energie-opwekking. En vooral véél kleinschalige oplossingen.
Iedereen vindt dat nu vanzelfsprekend. Maar dat was het vijfentwintig, of zelfs tien jaar geleden helemaal niet. Hoe snel kan een sluipend proces gaan? Ik lees een fascinerend artikel over zelfbouw in de Amsterdamse wijken Buiksloterham en Zeeburgereiland. Citaat: ‘De kleine schaal en de zeggenschap van de toekomstige bewoners geven identiteit aan de buurt.’ En: ‘De inbreng van dezelfde bouwers gaat verder dan hun eigen kavel. De opbouw van de buurt is begonnen nog voordat het eerste huis bewoond was.’ Als je met je toekomstige buren nadenkt over de inrichting van je wijk, begin je met een enorme voorsprong ten opzichte van al die bewoners die plompverloren in een modderige en nog kale wijk worden gedumpt. Mij spreekt die aanpak erg aan. Dit is pas sociale duurzaamheid. En je ziet dat nu overal in onze samenleving. Mensen nemen het heft in eigen handen. Ze worden zzp-er en werken niet meer voor een baas. Ze wekken hun eigen elektriciteit op en hebben de Nuon niet meer nodig. Steeds meer mensen hebben ook geen eigen auto meer maar delen er eentje: delen is het nieuwe hebben.
Ik weet het: De meerderheid van de bevolking moet daar nog niet aan mee. Maar we gaan wel onstuitbaar die kant op. Ik ben een kind van de jaren zestig en herinner mij Provo, de hippies en óveral ‘demokratisering’. Dat is allemaal kinderspel vergeleken met wat we nu gaan zien. Kleinschaligheid, burgerinitiatief en zelfbouw zijn de Provo van de 21e eeuw. Power to the People. Ik word daar blij van. Het cynisme voorbij. Hoera!
Overig Columns
|